Ofiarowując butelkę Tokaju Aszu Markizie de Pompadour, rzekł: C’est le Roi des vins, et le Vins des rois: „Oto król win i wino królów”. Wino Tokaj swoją sławę zawdzięcza niesamowitemu aromatowi. Bo czy można gdzieś indziej znaleźć połączenie zapachu kwiatów, tytoniu i brzoskwiń ze smakiem czekolady, karmelu, suszonych śliwek i miodu?
Zbiory winogron w regionie Tokaj-Hegyalja (po węgiersku zbocze) tradycyjnie zaczyna się dopiero 23 października, gdy owoce osiągają maksymalną dojrzałość, a jesienne mgły i ostre słońce zapewniły dobry rozwój szlachetnej pleśni.
Tak właśnie powstaje aszu – (tłumaczenie dosłowne- suchy) winogrona odwodnione na krzakach na skutek działania szlachetnej pleśni. To właśnie aszu jest sekretem wina Tokaj, poza tym jego produkcja nie różni się zasadniczo od produkcji innych win. Poza jedną unikalną operacją, wykonywaną tylko na Węgrzech, tylko przy produkcji tokaju. Przechowywane w chłodzie jagody aszu łączone są z winem bazowym. W ciągu kilku dni wino wyciąga z jagód aszu cukier i „smak”. Po tym jagody odcedza się – bez tłoczenia! Uzyskany płyn, będący mieszaniną wina i tego, co wydostało się z aszu, poddawany jest półrocznej fermentacji. Po jej zakończeniu wino przelewa się do małych beczek i umieszcza w piwnicach na czas dojrzewania, który trwa 3, maksymalnie 5lat. Dojrzałe wino przelewa się do butelek.
Cenione roczniki
Prawdziwy smak tokaju kosztuje dobrze ponad sto zł. Polecić można rocznik: 1993, 1996, 1999, 2002, 2003, 2006 oraz 1811, uznany za najsłynniejszy rocznik wszech czasów. Podobno, mimo upływu dwóch wieków, wino to nadal jest bajeczne. Uznani producenci to: Istvan Szepsy, Hetszolo, Janos Arvay (Arvay & c.o.), Kiralyudvar, Royal Tokaji Wine Co, Szarvas (należy do Tokaj Trading House). Pijemy na aperitif, do ciast i deserów i w każdym innym dowolnym momencie, w temperaturze około 10-12°C.
Źródło: Paprocki J.: Król win i wino królów. Przegląd Piekarski i Cukierniczy czerwiec 2010