Na sklepowych półkach można kupić różne rodzaje miodów pitnych. Zaczynając od podstawowych rodzajów jak półtoraki, dwójniaki, trójniaki oraz czwórniaki. Tylko co konkretnie kryje się pod daną nazwą? Poza tym można wyróżnić miody pitne aromatyzowane, dosładzane, ba! nawet musujące.
Półtorak, dwójniak, trójniak czy czwórniak?
Zróżnicowanie rodzajów miodów pitnych zależy od odpowiedniej proporcji wody do użytego miodu. I tak półtorak to trunek, dla którego brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej połową jednostki objętości. Do powstania dwójniaku należy użyć jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej jedną jednostką objętości wody. Trójniak – miód, dla którego brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej dwiema jednostkami objętości wody. A czwórniak powstaje z rozcieńczenia miodu trzema jednostkami objętości wody. Niekiedy można znaleźć też piątaki. Tak więc każda z nazw miodu pitnego stanowi sumę części użytej wody i miodu-gdzie miód stanowi zawsze jedną część a rozcieńczenie wodą się zwiększa.
Najmocniejszy półtorak
Do brzeczki miodowej wprowadzany jest jedynie miód potrzebny do wytworzenia założonej ilości alkoholu. Tak więc najmocniejsze, czyli zawierające najwyższą ilość alkoholu, będą półtoraki. Półtoraki i dwójniaki określane są niekiedy mianem miodów królewskich. Miody wytrawne to czwórniaki i piątaki. Piątaki i czwórniaki dojrzewają najszybciej i nadają się do spożycia po czasie 6-8 miesięcy. Większa zawartość miodu pociąga za sobą konieczność dłuższego leżakowania. Trójniak leżakuje od 1,5 roku do 4 lat, natomiast półtorak od ośmiu do dziesięciu lat.
Miód, woda… coś jeszcze?
Do miodów pitnych dwójniaków czy półtoraków w ramach dozwolonego dodatku sacharozy można dodawać alkohol etylowy pochodzenia rolniczego. Jednakże tylko przy założeniu, że 1 dm3 alkoholu etylowego rolniczego 100% odpowiada 1,7 kg sacharozy. Jeżeli miód pitny poddawany jest aromatyzacji po fermentacji, można używać do tego celu wyłącznie alkoholowych wyciągów ziołowych. Jako przyprawy stosuje się zioła suszone, nadające specyficzny smak oraz aromat różnym rodzajom miodów pitnych. Miody pitne można barwić wyłącznie cukrem palonym. Wszelkie dodatki i zabiegi wykonywane przy produkcji miodów pitnych są jak widać ściśle określone i obwarowane przepisami prawnymi, które można znaleźć w ustawach.
Tradycja tradycją, a co z postępem i nowoczesnością?
Przy produkcji miodów pitnych największą zaletą jest produkcja według tradycyjnych i sprawdzonych receptur. Ale nie bojąc się eksperymentów, firma Pasieka Jaros – jako pierwsza w Europie – wypuściła na rynek miód pitny dwójniak musujący –Lipiec Perlisty. Wystabilizowany i wyleżakowany miód pitny poddano procesowi saturacji. Mówi się, że ten specjał pitny szumi dwa razy – przed i po wypiciu!
Źródło: Synowiec A., Wzorek W., Baca E.: Miody pitne- historia, regulacje prawne oraz technologia produkcji. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo- Warzywny 11-12, 2010.
